Artikelen

COVID-19 en griep zijn beide virusziekten die vooral, maar niet alleen, de luchtwegen aantasten. Hoewel de meeste mensen herstellen binnen enkele dagen of weken, kunnen bij sommigen de klachten lang aanhouden. Deze langdurige klachten staan bekend als Post-COVID (ook wel Long COVID genoemd) en, in het geval van de griep, als langdurige griep of “long flu”. Wat weten we eigenlijk over deze klachten en is het risico voor iedereen gelijk?

Welke term is correct: Post-COVID of Long-COVID?

Tussen Post-COVID of Long-COVID is er geen enkel verschil. ‘Long’ is Engels voor ‘langdurig’. ‘Post’ betekent ‘na’. Omdat het gaat om klachten die optreden na het doormaken van de ziekte, gebruiken we beter Post-COVID, zoals ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dat doet⁽¹⁾. Maar ook Long-COVID is helemaal correct. Ze worden dan ook vaak door elkaar gebruikt maar hebben dezelfde betekenis⁽²⁾⁽³⁾.

Klachten, risico’s en nieuwe centra voor behandeling

Mensen met Post-COVID hebben vaak uiteenlopende klachten, waarvan ernstige vermoeidheid, geheugenproblemen en gevoeligheid voor licht en geluid als voornaamste worden aangemerkt⁽⁶⁾.

De meest voorkomende klachten van Post-COVID zijn⁽⁶⁾:

• Vermoeidheid (ongeveer 96% van de gevallen)
• Geheugen- en concentratieproblemen (tot 88%)
• Overgevoeligheid voor licht en geluid (73%)
• Kortademigheid (ongeveer 63%)
• Hoofdpijn (55%)

Volgens een recent onderzoek van het Netwerk Gezondheidsonderzoek bij Rampen ervaarde naar schatting 3% tot 5% van de COVID-19-patiënten in Nederland na een coronabesmetting in december 2023 langdurige klachten. Dit betekent dat van elke 100 mensen die toen COVID-19 hebben gehad, er 3 tot 5 mensen nog klachten hebben na enkele maanden, met grote gevolgen voor hun dagelijks leven en werk⁽⁴⁾⁽⁵⁾.

Mensen die al vóór hun infectie chronische gezondheidsproblemen hadden, zoals hart- of longaandoeningen of een verzwakt immuunsysteem, lopen extra risico om Post-COVID te ontwikkelen. Een besmetting voorkomen is dus verstandig. Vaccinatie is en blijft de beste bescherming tegen besmetting en het is bewezen dat de coronaprik de kansen op Post-COVID vermindert⁽⁷⁾.

Heb je al last van Post-COVID? Dan kan je vanaf vrijdag 1 november 2024 via je huisarts aanmelden bij de allereerste postcovidpoli’s in Nederland, waar individuele zorgpaden kunnen worden uitgewerkt. Momenteel hebben Maastricht UMC, Amsterdam UMC en Erasmus MC hun deuren geopend. Andere umc’s in Nederland zullen spoedig volgen⁽⁸⁾.

Langdurige griep of ‘Long Flu’: een minder bekend verschijnsel

Hoewel minder bekend, zijn er ook langdurige klachten na een griep mogelijk. Een klein percentage mensen die met griep in het ziekenhuis worden opgenomen, ervaren maanden na de ziekte nog aanhoudende klachten waarbij vooral longklachten opvallen. Ademhalingsproblemen, langdurige hoest of ernstige kortademigheid. Vooral ouderen en mensen met chronische aandoeningen lijken hiervoor vatbaar⁽⁹⁾.

Ook bij Long Flu biedt vaccinatie of de griepprik extra bescherming, niet alleen tegen de griep zelf maar ook tegen mogelijk langdurige klachten⁽¹⁰⁾.

Samenvatting

Hoewel er overeenkomsten zijn tussen Post-COVID en Long Flu, lijkt Post-COVID vaker ernstigere en bredere symptomen te veroorzaken. Waar langdurige klachten na de griep vaker beperkt zijn tot long- en ademhalingsklachten, kan Post-COVID ook neurologische en cognitieve problemen veroorzaken. En de risico’s worden groter als je tot een risicogroep behoort.

Wat kan jij doen?

Je beste bescherming is vaccinatie; zowel tegen COVID-19 als de griep. Zeker als je tot een risicogroep behoort is vaccinatie aangeraden. De prikken bieden extra bescherming en verkleinen de kans op ernstige, langdurige klachten.

Bronvermeldingen
(1) WHO. Post-COVID19 conditions. Geraadpleegd op 12/11/2024. Beschikbaar op: https://www.who.int/teams/health-care-readiness/post-covid-19-condition
(2) Rijksoverheid. Post-COVID. Geraadpleegd op 12/11/2024. Beschikbaar op: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/luchtwegvirussen-zoals-griep-en-corona/post-covid
(3) RIVM. Wat is Post-COVID? Geraadpleegd op 12/11/2024. Beschikbaar op: https://www.rivm.nl/corona/postcovid
(4) Postcovidnl. Hoe vaak komt Long Covid nu voor? Geraadpleegd op 12/11/2024. Beschikbaar op: https://www.postcovidnl.nl/informatie/onderzoek/hoe-vaak-komt-long-covid-nu-voor
(5) RIVM. Langdurige klachten na coronabesmetting. Geraadpleegd op 12/11/2024. Beschikbaar op: https://www.rivm.nl/nieuws/ruim-3-van-volwassenen-26-en-5-van-jongeren-12-25-jaar-houdt-langdurig-klachten-na
(6) C-Support. Feiten en cijfers. Geraadpleegd op 12/11/2024. Beschikbaar op: https://www.c-support.nu/feiten-en-cijfers/
(7) Maastricht UMC. Minder LongCOVID na coronavaccinatie. Geraadpleegd op 12/11/2024. Beschikbaar op: https://www.mumc.nl/actueel/nieuws/minder-long-covid-bij-mensen-met-donornier-na-coronavaccinatie
(8) NFU. Post-COVID Expertisecentra. Geraadpleegd op 12/11/2024. Beschikbaar op: https://www.nfu.nl/themas/zorg-op-de-juiste-plek/post-covid-expertisecentra
(9) WashU Medicine. Long flu similar to Long COVID. Geraadpleegd op 12/11/2024. Beschikbaar op https://medicine.washu.edu/news/long-flu-has-emerged-as-a-consequence-similar-to-long-covid-19/
(10) RIVM. Veelgestelde vragen over de griepprik. Geraadpleegd op 12/11/2024. Beschikbaar op: https://www.rivm.nl/griep-griepprik/griepprik/veelgestelde-vragen-griepprik